Sinemanın ‘Çirkin Kral’ı Yılmaz Güney, 9 Eylül 1984′te mülteci olarak yaşadığı Paris’te kansere yenik düşerek hayata gözlerini yumdu. Asıl adı Yılmaz Pütün olan ve Siverek’ten göç etmiş bir Kürt ailesinin çocuğu olan Güney, 1 Nisan 1937 yılında Adana’nın Yenice köyünde doğdu. Çocukluk ve gençliğinde pamuk işçiliğinden muhasebeciliğe kadar pek çok işte çalıştı.Ankara Üniversitesi’nde Hukuk, İstanbul Üniversitesi’nde İktisat Fakültesi’nde okudu. Üniversite yıllarında Atıf Yılmaz ile tanıştı ve sinemaya ilk adımlarını attı. 1956′da yayımlanan bir öyküsünde Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla 1.5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1959 yılında Atıf Yılmaz’ın “Bu Vatanın Çocukları” ve “Ala Geyik” adlı filmlerinde oynadı. Aynı yıl, “Karacaoğlan’ın Kara Sevdası” adlı filmin senaryosunu yazdı. İlk filmlerinde fedai, kabadayı gibi roller canlandırdı. “İkisi de Cesurdu”, “On Korkusuz Adam”, “Üçünü de Mıhlarım” gibi filmlerinde canlandırdığı karakterler seyircilerce çok sevildi. 1966′da “At, Avrat, Silah” adlı filmle başladığı yönetmenliğe “Bana Kurşun İşlemez” ve “Benim Adım Kerim” gibi filmlerle devam etti. 1966′da oynadığı “Çirkin Kral” filmiyle dikkatleri üzerine topladı ve bu filmden sonra Çirkin Kral adıyla anıldı. 1968 tarihli “Seyit Han” ve 1970′te çektiği “Umut” filmlerinde Kürt insanının profilini çizdi. “Umut” filmiyle, Adana Altın Koza Film Şenliği’nde en iyi film, Fransa Frenoble Film Festivali’nde juri özel ödüllerini, 1972 yılında yayımladığı “Boynu Bükük Öldüler” adlı kitabıyla Orhan Kemal Roman Armağanı’nı aldı. 1972′de politik nedenlerle tutuklandı. Aynı yıl “Baba” filmi, Adana Altın Koza Film Şenliği’nde en iyi film seçildiyse de ödül daha sonra geri alındı. 1974′te hapisten çıkarak “Arkadaş”ı çekti.
Eylül 1974′te Adana’da “Endişe” adlı filmini çekerken, tartıştığı Yumurtalık hakimini silahla öldürdüğü için tutuklandı ve 19 yıl hapse mahkum edildi. Cezaevindeyken Kürt gerçekliğini işlediği “Sürü”, “Düşman” ve “Yol” filmlerinin senaryolarına imza attı. 1981′de Isparta Yarıaçık Cezaevi’nden firar ederek yurtdışına kaçtı ve Fransa’ya iltica etti. Kurgusunu yeniden yaptığı “Yol”, Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü Gusto Gavras’ın “Missing” filmiyle paylaştı. 1983 yılında Türkiye Cumhuriyeti hükümeti tarafından vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney, aynı yıl “Duvar”ı çekmişti. Pére Lachaise mezarlığına gömülen Güney, Fransa’da bulunduğu süre içerisinde Dr. Qasimlo gibi önemli Kürt aydın ve mücadelecileriyle de tanışmış, Paris Kürt Enstitüsü gibi Kürt kurumlarının da kurucuları arasında yer almıştı.
Toplam 114 filmde oynayan Yılmaz Güney, 26 film yönetti ve 64 filmin senaryosunu yazdı. Filmleriyle 22 ulusal ve uluslararası ödüle layık görülen Güney’in filmografisi şöyleydi:
Oynadığı Filmler
Filmin adı - Rol - Yıl
Adana - Paris 1995
Yılmaz Güney: His Life, His Films - - 1987
CHAMBRE 666 - Kendisi -1982
Endişe - -1974
Arkadaş - Azem - 1974
Zavallılar - Abuzer -1974
Sahtekar - Bülent Akif - 1972
Namus Ve Silah - İlyas - 1971
Kaçaklar - - 1971
Çirkin Ve Cesur - Doktor - 1971
Vurguncular - Cesi - 1971
İbret Ayyaş - Doktor - 1971
Yarın Son Gündür - Kara Çocuk - 1971
Umutsuzlar - Fırat - 1971
Acı Çiçek - Ali - 1971
Ağıt - Çobanoğlu - 1971
Baba - Cemal - 1971
Onu Allah Affetsin - Osman - 1970
Piyade Osman - Osman - 1970
Şeytan Kayaları - Ali - 1970
Umut - Cabbar - 1970
İmzam Kanla Yazılır - - 1970
Sevgili Muhafızım - Mehmet Silvan - 1970
Canlı Hedef - Asım Mavzer - 1970
Zeyno - Murat - 1970
Son Kızgın Adam - Yılmaz - 1970
Çifte Yürekli - Ali - 1970
Kanımın Son Damlasına Kadar - Ali - 1970
Yedi Belalılar - Banoş - 1970
Kan Ve Kurşun - - 1970
Bin Defa Ölürüm - Yılmaz - 1969
Güney Ölüm Saçıyor - Güney - 1969
Kurşunların Kanunu - - 1969
Bir Çirkin Adam - Bino - 1969
Belanın Yedi Türlüsü - Zaza Şeyhmuz - 1969
Kan Su Gibi Akacak - Ali - 1969
Çifte Tabancalı Kabadayı - Rıfat - 1969
Aç Kurtlar - Serçe Memet - 1969
Kardeşim Benim - Kargacı Halil Halil- 1968
Marmara Hasan - Marmara Hasan - 1968
Toprağın Gelini - - 1968
Aslan Bey - Aslan - 1968
Azrail Benim - Büyük Örfi - 1968
Beyoğlu Canavarı - Kadir - 1968
Can Pazarı - İlyas - 1968
Seyyit Han - Seyyit - 1968
Öldürmek Hakkımdır - Nazif - 1968
Pire Nuri - Pire Nuri - 1968
Kuduz Recep (Aslan Arkadaşım) - Recep - 1967
Şeytanın Oğlu - Kazım - 1967
At Hırsızı Banuş - - 1967
Benim Adım Kerim - Kerim - 1967
Bomba Kemal - Kemal - 1967
Büyük Cellatlar - Şamil - 1967
Çirkin Kral Affetmez - Mustafa - 1967
Eşkiya Celladı - - 1967
Balatlı Arif - Arif - 1967
Bana Kurşun İşlemez - - 1967
Kozanoğlu - Kozanoğlu Hüseyin - 1967
Kurbanlık Katil - Mustafa - 1967
İnce Cumali - Cumali - 1967
Kızılırmak-Karakoyun - Ali Haydar - 1967
Kibar Haydut - - 1966
Kovboy Ali - Ali - 1966
Tilki Selim - Tilki Selim - 1966
Ve Silahlara Veda - - 1966
Yedi Dağın Aslanı - Gökçen - 1966
Aslanların Dönüşü - - 1966
At Avrat Silah - Yusufcuk - 1966
Çirkin Kral - - 1966
Yiğit Yaralı Olur - Yusuf - 1966
Anası Yiğit Doğurmuş - Hakimo - 1966
Eşrefpaşalı - - 1966
Silahların Kanunu - Çirkin kral - 1966
Yalnız Adam (Kibar Haydut) - - 1966
Hudutların Kanunu - Hıdır - 1966
Kasımpaşalı - Recep - 1965
Konyakçı - Konyakçı - 1965
Korkusuzlar - Yılmaz - 1965
Krallar Kralı - Murat - 1965
Mağrur Ve Sefil - - 1965
Sayılı Kabadayılar - Osman - 1965
Silaha Yeminliydim - Hasan - 1965
Sokakta Kan Vardı - Faruk - 1965
Torpido Yılmaz - Yılmaz - 1965
Ben Öldükçe Yaşarım - Ahmet - 1965
Beyaz Atlı Adam - - 1965
Davudo - Davudo - 1965
Gönül Kuşu - - 1965
Haracıma Dokunma - Osman - 1965
Kahreden Kurşun - Metin - 1965
Kan Gövdeyi Götürdü - - 1965
Kanlı Buğday - - 1965
Kasımpaşalı Recep - - 1965
Tehlikeli Adam - - 1965
Üçünüzü De Mıhlarım - Yılmaz - 1965
Yaralı Kartal - - 1965
Dağların Oğlu - Rüzgar Memet - 1965
Kocaoğlan - Kemal - 1964
Koçero - Koçero - 1964
On Korkusuz Adam - Konyakçı - 1964
Prangasız Mahkumlar - - 1964
Zımba Gibi Delikanlı - - 1964
Halime’den Mektup Var - - 1964
Hergün Ölmektense - Bekir - 1964
Kamalı Zeybek - Kamalı Zeybek - 1964
Kara Şahin - Şahin - 1964
Mor Defter - Suphi - 1964
İkisi De Cesurdu - Ali Duran - 1963
Tatlı Bela - - 1961
Dolandırıcılar - Şahı - 1960
Tütün Zamanı - Cemal - 1959
Ala Geyik - Ali - 1959
Bu Vatanın Çocukları - - 1959
--------------------------------------------------
Yönetmenliğini Yaptığı Filmler
Filmin adı Yıl
Duvar (film, 1983) 1983
Yol (film) 1981
Sürü (film) 1978
Zavallılar (film) 1974
Endişe (film) 1974
Arkadaş (film) 1974
Yarın Son Gündür (film) 1971
Vurguncular (film) 1971
Baba (film) 1971
Acı (film) 1971
Ağıt (film) 1971
Umutsuzlar (film) 1971
İbret (film) 1971
Kaçaklar (film) 1971
Umut (film) 1970
Piyade Osman (film) 1970
Yedi Belalılar (film) 1970
Canlı Hedef (film) 1970
Aç Kurtlar 1969
Bir Çirkin Adam (film) 1969
Pire Nuri (film) 1968
Seyyit Han (film) 1968
Toprağın Gelini (film) 1968
Bana Kurşun İşlemez (film) 1967
Benim Adım Kerim (film) 1967
At Avrat Silah (film) 1966
-------------------------------------------------------------
Senaryosunu Yazdığı Filmler
Filmin adı Yıl
Duvar (film, 1983) 1983
Yol (film) 1981
Düşman (film) 1979
Sürü (film) 1978
Bir Gün Mutlaka (film) 1975
İzin (film) 1975
Zavallılar (film) 1974
Arkadaş (film) 1974
Endişe (film) 1974
Yarın Son Gündür (film) 1971
Çirkin Ve Cesur (film) 1971
Baba (film) 1971
Acı (film) 1971
Kaçaklar (film) 1971
Ağıt (film) 1971
İbret (film) 1971
Umutsuzlar (film) 1971
Bir Genç Kızın Romanı (film) 1971
Vurguncular (film) 1971
Yedi Belalılar (film) 1970
Piyade Osman (film) 1970
Canlı Hedef (film) 1970
Umut (film) 1970
İmzam Kanla Yazılır (film) 1970
Sevgili Muhafızım (film) 1970
Şeytan Kayaları (film) 1970
Yaban Gülü (film) 1970
Belanın Yedi Türlüsü (film) 1969
Bir Çirkin Adam (film) 1969
Bin Defa Ölürüm (film) 1969
Aç Kurtlar (film) 1969
Toprağın Gelini (film) 1968
Azrail Benim (film) 1968
Kardeşim Benim - Kargacı Halil (film) 1968
Pire Nuri (film) 1968
Seyyit Han (film) 1968
Bana Kurşun İşlemez (film) 1967
Çirkin Kral Affetmez (film) 1967
Benim Adım Kerim (film) 1967
Şeytanın Oğlu (film) 1967
At Hırsızı Banuş (film) 1967
Tilki Selim (film) 1966
Burçak Tarlası (film) 1966
Yedi Dağın Aslanı (film) 1966
Hudutların Kanunu (film) 1966
Kovboy Ali (film) 1966
Aslanların Dönüşü (film) 1966
At Avrat Silah (film) 1966
Eşrefpaşalı (film) 1966
Gönül Kuşu (film) 1965
Kasımpaşalı Recep (film) 1965
Konyakçı (film) 1965
Krallar Kralı (film) 1965
Kasımpaşalı (film) 1965
Hergün Ölmektense (film) 1964
Kamalı Zeybek (film) 1964
Koçero (film) 1964
Prangasız Mahkumlar (film) 1964
İkisi De Cesurdu (film) 1963
Ölüme Yalnız Gidilir (film) 1962
Yaban Gülü (film) 1961
Bu Vatanın Çocukları (film) 1959
Ala Geyik (film) 1959
Karacaoğlan’ın Kara Sevdası (film) 1959
------------------------------------------------------
Prodüktörlüğünü Yaptığı Filmler
Filmin adı Yıl
Düşman (film) 1979
Sürü (film) 1978
İzin (film) 1975
Bir Gün Mutlaka (film) 1975
Arkadaş (film) 1974
Endişe (film) 1974
Zavallılar (film) 1974
Ağıt (film) 1971
İbret (film) 1971
Vurguncular (film) 1971
Umut (film) 1970
Aç Kurtlar (film) 1969
Bir Çirkin Adam (film) 1969
Seyyit Han (film) 1968
Pire Nuri (film) 1968
--------------------------------------------------------------------------
Aldığı Ödüller
1.Adana Altın Koza Film Şenliği, 1969
En İyi Erkek Oyuncu …… Seyyit Han
2.Adana Altın Koza Film Şenliği, 1970
En İyi Film ……Umut
En İyi Senaryo ……Umut
En İyi Erkek Oyuncu ……Umut
En İyi Erkek Oyuncu ……Umut
En İyi Senaryo ……Umut
En İyi Film ……Umut
3.Adana Altın Koza Film Şenliği, 1971
En İyi 2. Film ……Acı
En İyi Erkek Oyuncu ……Acı
En İyi Senaryo ……Ağıt
En İyi Yönetmen ……Ağıt
En İyi Film ……Ağıt
4.Antalya Film Şenliği, 1967
En İyi Erkek Oyuncu ……Hudutların Kanunu
7.Antalya Film Şenliği, 1970
En İyi Erkek Oyuncu ……Bir Çirkin Adam
Grenoble Film Şenliği, 1971
Seçiciler Kurulu Özel Ödülü ……Umut
12.Antalya Film Şenliği, 1975
En İyi Senaryo ……Endişe
En İyi 2. Film ……Arkadaş
Berlin Film Festivali, 1979
En İyi Senaryo ……Düşman
Cannes Film Festivali, 1983
Fipresci Ödülü ……Yol
Altın Palmiye …… Yol
En İyi Film ……Yol
Fransız Eleştirmenleri Ödülü, 1983
En İyi Yabancı Film ……Yol
Yılmaz Güney Filmleri
- Duvar
- Sürü
- Yol
- Yolda
|
